Othello |Iago: Makyavelizm Karakter Örneği

Othello |Iago: Makyavelizm Karakter Örneği
  • 6
    0
    1
    1
  •      Tarih boyunca kahraman olarak görülen ya da kötü görülen bir çok insan vardır ve bu kişiler genellikle çocukluk dönemlerinde birçok engellerle karşılaşmışlardır. Ortadan kaldırılması gereken bu engeller kişilerin ya çok istediği bir şey için daha çok çalışmalarına ya da direkt olarak vazgeçmelerine sebep olmuştur. Fakat her zorluk bireyseldir ve amaca ulaşmak için seçilen yol kişiden kişiye farklılık gösterebilir.

         Kötü davranma durumu, içten içe bir kıskançlığın doğması ya da nefret duygusunun ortaya çıkması kişinin hırsı yüzünden ortaya çıkabilecek durumlardır ve hırs kavramını tetikleyen durumlar ortadan kaldırılmadığı sürece artacak olan bu durumlar oldukça kötü veya felaket olarak adlandırabileceğimiz olaylara ortam hazırlarlar. 

         Kibirli ve ismini duyurmak isteyen, unvan meraklısı kişiler eşitlik ve barış yerine kurbanlarının ya da düşmanlarının acı çektiğini görmek isterler. Ayrıca bu kişiler kurbanlarının hiçbir hareketlerinden şüphelenmeyecek, kötü düşünmeyecek kadar masum olduklarını bildikleri için amaçlarına ulaşmakta da zorluk çekmezler. 

         Makyavelizm karakterin karşılığı ise tam olarak bunlardır. Çünkü Makyavelizm, kurnazlığı, manipülatif olma yeteneğini ve güç kazanmak için gerekli olan her türlü aracı kullanma dürtüsünü ifade eden bir kişilik özelliğidir. Yani bir lider düzeni sağlamak ya da sorunsuz bir yönetim için gerekirse halkına yalan söyleyebilir. Önemli olan yerini, saygınlığını ve üstünlüğünü kabul ettirmektir. Fakat Elizabeth döneminde bu durum yanlış anlaşılmış ve dönemin Makyavelizm karakter olarak adlandırılan karakterleri doğru nitelendirilememiştir. Bu karakter özellikleri hırsına yenik düşüp her şeyi göze alabilen, sinsice hareket eden ve insanları kandıran bir karakter olarak ele alınmıştır. Makyavelizm karakteri kısaca düzenbaz ve güvenilmez bir karakter olarak yansıtılmıştır.

         Othello, Shakespeare’nin trajedilerinden birisidir ve bu oyunda Shakespeare, Othello’yu iyi yürekli, saf bir karakter olarak öne çıkarırken ona bu şekilde kötü davranan bir karakter de yaratmıştır: Iago. Shakespeare, Iago'yu pragmatik, bencil ve rasyonel bir insan olarak tasvir eder.

         Iago’nun nefreti, intikam isteği ve kinci yapısı bu oyunda hayatlarını kaybeden kişilerin ve kendi çöküşünün sebebi olmuştur. Çünkü Iago yalnızca kendisinin olduğu bir plan değil içerisinde Roderigo, Cassio ve Desdemona'yı içeren bir plan hazırlıyor. Kiminin dostluğunu, kiminin saflığını, kiminin sevgisini kısaca herkesin duygularından faydalanarak onları kullanıor. Ayrıca Othello, Iago’nun kurnaz planını fark etmeyip sevgilisi Desdemona’yı boğarak öldürür ve gerçeği öğrendiğinde yapmış olduğu hata ile kahrolur, kendi canına da kıyar. Ancak Iago oldukça kararlı bir yapıya sahiptir. Yapmış olduğundan pişman değildir. Yalnızca sessiz kalmayı tercih eder. Böylece kendini haklı çıkarmaya çalışan bir savunma yapmaz ya da yaptıkları için özür dilemez. Yani bir hizmetkar gibi görünen Iago, efendisinin zaaflaarından yararlanarak aslında kılık değiştirmiş, kendi hedeflerine hizmet ettiğini garanti eden bir kurnazdır. 

    IAGO.             Mağripli olsaydım eğer, Iago olamayacağım kesin.

    Kendime hizmet ediyorum, ona hizmet ettiğim için. 

    Tann tanığımdır, ne sevgimden yapacağım bu işi, ne de görev

    diye     (Othello, I. i.)

         Iago’nun hırsı nefretiyle doğru orantılıdır. Othello’nun kendisine güvenmesini sağlamış, namuslu ve iyi bir yoldaş bildiği Cassio’a karşı kötü duygular beslemesine sebep olmuştur. Ayrıca tek suçu sevmek olan Desdemona’nın ölümünün, doğruyu söylüyor diye katili olduğu eşi Emilia’nın, ellerini kana bulayan, sevgilisini yok yere öldürdüğünü anlayıp acı çeken Othello’nun vebalini almıştır. 

         Daha da fazlası, Iago manipüle edebilme yetenekleri iyi olan bir karakterdir. Hedef kişinin zayıflıklarından yararlanarak onların kolayca akıllarını karıştırabilir. Oysa Iago, oyun boyunca herkes tarafından iyi, güvenilir olarak bilinen bir karakterdir. Fakat bu sadakat son perdeye kadardır. Othello, Emilia’ya gerçekleri söylediğinde Emilia’nın buna inanamamasının sebebi de eşini dürüst birisi olarak düşündüğü içindir. 

     EMILIA.        Kocam mı?

    OTHELLO.     Kocan tabii.

    EMILIA.         Desdemona'nın evliliğe ihanet ettiğini mi söyledi?

    OTHELLO.     Evet, Cassio'yIa. Bana bağlı kalsaydı,

                Tanrı tek parça zebercettena ikinci bir dünya verseydi bana,

                Yine değişmezdim onunla.

    EMILIA.         Kocam ha?!    (Othello, V. II.)

         Yani Iago’nun bu gizli ve kurnaz yaklaşımları kimsenin aklına böyle bir plan yapacağını getiremezdi.

         W. Shakespeare tarafından Elizabeth dönemine göre yaratılan ve makyavelizm karakter örneği olan Iago, kendi çıkar ve doğruları için yapamayacağı hiçbir şey yoktur. Gerekirse bu işin içine eşini bile dahil edebilir. Bütün oyun boyunca dört farklı karakterin hayatını mahvetmiş ve olan itibarını, saygınlığını kaybetmiş olasına rağmen hırsının kurbanı olan Iago her ne olursa olsun kararlıdır ve pişman olduğunu hissettiren herhangi bir konuşma da eserde/oyunda görülmez. Othello’ya sevgilisi Desdemona’nın ve dostu Cassio’nun ahlaksız olduğu düşüncesini empoze etmesine rağmen bu kadar kurnazlık yapması , eşine bile iyi davranmaması sonucunda Iago’nun empati ahlakından yoksun olduğunu anlayabilir ve herhangi bir açıdan (empati) ahlak eksikliği problem olduğunu anlayabiliriz. Bütün bunlar ne yazık ki Iago’yu oyunda bahsedilen güvenilir, iyi ve mükemmel karakter değil kötü bir karakter yapan elementlerdir. 

    DESDEMONA. (Şarkı söyler.)

              Zavallıcık iç çekerdi

             Altında incir agacının,

             Sarkısını söyle yesil sögüdün:

             Eli gögsünde, bası dizindeydi,

             Sarkısmı söyle sögüdün, sögüdün, sögüdün.

             Yanında taze dereler akardı,

             Onun iniltisini mırıldanırlardı,

             Sarkısını söyle sögüdün, sögüdün, sögüdün.

             Tasları bile yumusatırdı,

             Gözlerinden damlayan tuzlu yaslar.

             Sarkısmı söyle sögüdün, sögüdün, sögüdün. (Othello, IV. lll.)

     

    DESDEMONA.          (singing)

              The poor soul sat sighing by a sycamore tree,

             Sing all a green willow.

             Her hand on her bosom, her head on her knee,

             Sing willow, willow, willow.

             The fresh streams ran by her and murmured her

             moans,

             Sing willow, willow, willow;

             Her salt tears fell from her, and softened the

             stones—

    Lay by these.

                Sing willow, willow, willow. (Othello, IV. lll.)

    Kaynakça:

    • Shakespeare, W., Othello, İstanbul, İş Bankası Kültür Yayınları, 2008.
    • Shakespeare, W., Othello, Folger Shakespeare Library.
    • Pinterest 

    Yorumlar (1)
    Yorum Bırakın

    Yorum yapmak için üye girişi yapmalısınız. Üye girişi yapmak için buraya tıklayınız.