"Stoacılar duygusuzdur" önermesine bir bakış atalım.

 "Sotacılar duygusuzdur" önermesi oldukça yaygın bir yanlış önermedir, misal günümüzde İngilizce'de stoic kelimesinin anlamı kaymış vaziyette. "Acı ve zevk karşısında duygusuz kalmak" gibi bir manası var. 

 Aslında, Stoacılar duyguları bastıran veya duygusuz bir yaşamı teşvik eden bir felsefi okul değildir. Stoacılık, insanın duygularını yönetmesi ve onları aklın rehberliği altında kullanması gerektiğini öğütler. Stoacılar duyguların tamamen yok edilmesini veya bastırılmasını değil; doğru bir denge içinde kullanılmasını savunurlar.

 Stoacılar duyguların anlamsız veya zararlı olduğunu iddia etmezler. Bunun yerine, duyguların doğru bir şekilde anlaşılması; yönetilmesi ve kullanılması gerektiğini savunurlar. Stoacı felsefede, duygular insanın içsel durumunu yansıtan önemli birer işaret olarak kabul edilir. Örneğin, korku veya endişe gibi duygular, tehlikeli durumlarda uygun önlemlerin alınmasına yardımcı olabilir. Aynı şekilde sevgi, sabır, anlayış ve şefkat gibi duygular, insan ilişkilerini güçlendirebilir ve toplumsal dayanışmayı teşvik edebilir. Seneca "Ahlak Mektupları" adlı kitabında bu konuya şu şekilde değinmiştir: "İnsan ilişkilerinde sabırlı ve anlayışlı olmak, en büyük erdemlerden biridir."

 Stoacılık, duyguların kontrolsüz bir şekilde yönlendirdiği davranışlardan kaçınmayı ve duygusal tepkilerin mantıklı düşünme ve ahlaki değerlerle uyumlu olmasını teşvik eder. Bu, duyguları inkar etmek veya yok etmek anlamına gelmez, ancak onları aklın rehberliği altında uygun bir şekilde kullanmayı amaçlar. Buna bir örnek verecek olursak Marcus Aurelius'un "Kendime Düşünceler" adlı kitabında şu yazıyı göstermek isterim :

"Aptalca olan birçok şeyden kaçının; örneğin, öfke, arzuların azalmasını ve kendi başarılarınızın gölgesinde bunalım geçirmenizi sağlar. Hayatınızın büyük bölümünde kontrol dışı bir şekilde reaksiyon göstermekten kaçınmalısınız. Kontrol dışı bir şekilde hareket etmek, size zarar verebilir ve size zarar veren bir şeyin etkisine maruz kalmaktan ziyade, üzerinde kontrol sahibi olamadığınız şeyleri düşünmekle daha çok vakit kaybetmenize neden olur."

Bu yazı, duyguların kontrolsüzce hareket etmekten kaçınılması gerektiğini ve bunun yerine mantıklı düşünme ve ahlaki değerlerle uyumlu hareket etmenin teşvik edildiğini gösteriyor. Dolayısıyla, Stoacılar duygusuz değil, aksine duyguları anlamak, kabul etmek ve doğru bir şekilde kullanmak için bilgelik ve dengeye vurgu yaparlar.

Kaynakça 
- Marcus Aurelius, Kendime Düşünceler, 2023. 
- Marcus Weeks, Dakikalar içinde Felsefe, 2023. 
- Epıktetos, Enkheırıdıon, 2024. 
- Seneca, Mutlu Yaşam Üzerine Yaşamın Kısalığı Üzerine, 2023. 
- Seneca, Bilgenin Sarsılmazlığı Üzerine İnziva Üzerine, 2024. 
- Seneca, Ahlak Mektupları, 2019.