Bu albüm, türünün ilk örneği ve hikaye anlatıcılığın elit seviyesi. Kullanılan yerli motifler ile global rap trendlerinin muhteşem bir sentezi. Kendisinden sonrakilere tam anlamıyla ilham veren bir albüm: Müptezhel. Ankara'nın bağrından Ezhel, 1 Temmuz 1990 doğumlu. Müziğe ilgisi erken yaşlarda başlayan yetenekli sanatçı için bu ilginin sevgiye dönüşmesi fazla uzun bir zaman almamış. Bu sevgi ile beraber birbirinden çok farklı enstrümanlarda temel bilgiye sahip olması da öyle. Darbuka, ney, piyano, def, gitar, bağlama... Bunlar en azından ''fundamental'' bilgiye sahip olduğunu bildiğimiz enstrümanlar. Bütün bu müzik bilgisi ile içine doğduğu kültürü arkasında bırakmayan sanatçı, asfaltını aynası olarak kullandığı başkentin gururlu bir temsilcisi. Bu elementlerin yanına 'new school rap' sound'unu da ekleyerek kendine has bir albüm ortaya çıkaran yetenekli müzisyen, bu janrın Türkiye'deki ilk temsilcisi olmuştu. Trap, Hip-Hop ve Reggae janrları altında yer alan Müptezhel, Ezhel'in önceden bilinen tarzına göre daha deneysel bir albüm. Ezhel'in sahne ışıklarını üstüne çektiği bu albümün kapak tasarımı Cansu Turnalı ve Ali Kemal Gümüşoğlu tarafından yapılmış. Kapakta, Ankara'yı oluşturan bileşenlerin düzensiz bir kolajı var. Siyah, beyaz ve kırmızı renklerinin kullanıldığı kolajda sol alt köşede bir yıldız yer alıyor. Gençlerbirliği Spor Kulübü'nün armasında yer alan bu yıldız Ezhel için farklı bir önem de barındırıyor. 2012 yılında kulübün resmi şarkısı olan " target="_blank" rel="noopener noreferrer">Kırmızı Kara, o zaman kullandığı mahlasıyla Ais Ezhel tarafından bestelenmişti. Klasik bir Ankara dolmuşu ve Gezi direnişi sırasında üzerine 'Taksim' yazılan, yön belirten bir tabela var. Kapağın ortasında yer alan sanatçının kafasının üzerinde ise muhteşem bir dokunuşla Jean-Michel Basquiat'ın eserlerinde gördüğümüz taç yerleştirilmiş. Üzerinde böyle güzel detayları taşıyan albümün asıl amacına ve bu yazının odak noktasına geldi sıra. 12 şarkıdan oluşan albümün ilk parçası ile başlayalım...

Alo

Gündelik dertlerden bahseden, eğlenceli bir giriş şarkısı. Çok komplike olmayan bir altyapıya sahip. Ezhel'in Ankara ağzını tam olarak duyabildiğimiz bu şarkının nakarat kısmı basit olarak nitelendirilse de gayet akılda kalıcı. Canlı performanslarında seyircinin kuvvetli bir reaksiyonla eşlik ettiği bu şarkı, başlangıç için çok iyi bir seçim.

Geceler

Bu şarkı hem Bugy'nin hem de Ezhel'in işlerini ne kadar iyi yaptıklarını gösteren şarkılardan biri. Şarkının henüz başlangıcında dinleyiciyi kasvetli bir havanın içine alan şarkı çok kısa bir boşluk veriyor ve Ezhel girişini yapıyor;

Kırmızı fren, kırmızı bira Hırlısı hem hırsızı bir arada Kırmışım ben fıttırırken ''Geceler daha acımasız gündüzden'' der Gencebay Geceleğin hem dert hem iş hem eğ-eğlence var

Tek bir dizede hem Orhan Gencebay'a hem de Fuat Ergin ve Yener Çevik'in beraber yaptığı Night Day şarkısına selam çakan Ezhel'in bu verse'ünden sonra hi-hat'leri duymaya başlıyoruz ve Bugy vitesi arttırıyor. İç dünyasıyla ilgili fikir sahibi olmamızı sağlayan sanatçı, yazdıklarıyla dinleyicinin kendinden bir parça bulmasını da sağlıyor.

Ezhel eğer meselen yaşamak ise Kaçarak yaşamak niye? Yaşamak şatafat gibi Yaşamak aramak bi' şey, aramak savaşmak için Başarmak kafanda biter bu yazarak anlatılmaz

29 Ocak 2018'de, Alphan Eşeli'nin yönetmenliğini üstlendiği klip yayınlandı. YouTube'ta 17 milyon izlenmeye ulaşan klipte, Ezhel şarkının son sözlerinde de bahsettiği bir gece bekçisini canlandırıyor ve vampir avlıyor.

Gecelerdeyim son günüme dek Son güne dek gelecek gece bekçisi Ezhel hep

Benim Derdim

  Ezhel'in sadece rastaya değil, felsefesine de sahip olduğunu gösteren bir şarkı, albümün en anlamlı şarkılarından biri. Auto-Tune kullanımının ''abartı'' olduğu söylenen bu albümde bu şarkı iyi kullanıldığına çok net bir örnek. Ezhel'in vokallerdeki ustalığıyla beraber, ‘Benim derdim bana yeter’ dizesinde sondaki 'yeter' sözcüğünde çok hoş bir sound yakalanmış. Hemen sonrasında iki scratch ile beraber devam eden şarkıda gitar ise şarkıyı adeta taşır nitelikte.

Benim derdim bitmez, aç kalırım benim derdim midem Kimse yardım etmez dert kendi derdi değilken Benim derdim giyinmem değil, giyinmediğinden Sokak çocukları giysi, giyim derdin iğrenç! Benim derdim ülkem, boktan hep şu gündem Her bi' yer tecavüz hep bomba düştüğünden Benim derdim dünya, yok olur bizimlen Boş kibirimizden, dolayı kirli bir yer

Yukarıdaki sözlerle beraber gitarın yardımıyla, şarkı reggae tonuna bürünüyor. Lirikal olarak dünyanın ve ülkenin gerçeklerinden dem vuran Ezhel; derdinin bir kendisi değil, hepimiz olduğundan bahsediyor fakat insanların bencilliğinin kendisini değiştirdiğini de söylüyor. Hem anlam hem de teknik olarak reggae felsefesi üzerinde birleşen şarkı, soft bir gitar solosuyla sonlanıyor. Gereksiz bir 'distortion' barındırmayan gitara, sound olarak açık bir davul eşlik ediyor.

İyi Bil

Ne istediğini iyi bil, ne istediğini iyi bil Belki istediğini bildiğin şey senin için hiç de iyi değildir

Dinleyiciye kulaklığından daha yakın olan bir şarkı; adeta bir iç ses gibi. Bu şarkı, Derman şarkısı ile beraber Dj Artz'ın da imzasının bulunduğu iki şarkıdan biri. Vokaller girer girmez şarkının 'agresif' bir tonu olduğunu direkt olarak anlayabiliyoruz.

Nefret

Karanlık bir beat'e sahip olan bir şarkı daha ve albümün en iyi beatlerinden biri. Adıyla tam olarak bağdaşan bir duygusu var.

İçimdeki Nefret; Ceza çarpı Fuchs gibiyim

Henüz şarkının başındaki bu gönderme, 1998 yılında Ceza ve Dr. Fuchs'un kurduğu Hip-Hop/Rap grubu Nefret'ten bahsediyor. 2004'te sonlanan grubun Meclis-i Âlâ İstanbul ve Anahtar isimlerini taşıyan iki albümü var. Türkçe Rap'te gerçek old-school olan bu ikilinin " target="_blank" rel="noopener noreferrer">Anahtar şarkısı kesinlikle dinlemeye değer. Şarkıda aynı döngüyü tekrarlayan piyano, sözlerde bahsedilen rahatsızlığın müzikal olarak uyarlaması gibi.

Duyduğum en kirli haz azalsa biraz Nefret ele geçirirken beni Savaşır sevgim, sevgim eder nefret Kendinden bile, nefret gelir bile bile

Şehrimin Tadı

Albümün en beğenilen ve en çok bilinen şarkılarından biri. YouTube'da anlık olarak tam 74 milyon görüntülemeye sahip olan klibin yönetmenliğini Caner Çetiner üstlenmiş. Klipte lüks bir arabanın 'üzerine ayağını basan, içine oturmayan' Ezhel, şarkıya çok nadide bir saygı duruşuyla başlıyor;

Ankara ayazı ruhumu keser Bi' cebimde yok kapital Bi' cebimde kenevir tohumu

Yusuf Hayaloğlu'nun yazıp Ahmet Kaya'nın seslendirdiği Bir Acayip Adam şarkısında şöyle bir bölüm var:

Bir cebinde das kapital Bir cebinde kenevir tohumu

Şarkının ilerleyen bölümlerinde Çubuklu Yaşar'dan da bahseden Ezhel'in gerçekten farklı janrlara hakim olduğunu bariz bir şekilde fark ediyoruz. Müziğinin gerçekten özgün olmasını sağlayan bu tip elementleri fark etmek, dinleyici açısından da keyifli bir deneyim. Bu güzel anmadan sonra devam eden şarkıda, albümde görmeye alıştığımız Ankara motiflerine tekrar rastlıyoruz.

Ayrancı, Cebeci, Kennedy yokuşu Kaybettim gene şu yolumu

'Yoksul bir yaşam stili'nden bahseden şarkıda bu konunun yaratıcı şekillerde uygulandığı dizeler mevcut; Bi' cebimde yok kapital, N'apsak şimdi? Süper marketten çalsak bi' şey, Çözüp durdum çözüm para demek, Tüm şehir bi' pavyon ve bizim paramız yok Hook ve nakarat kısmı şarkının sahip olduğu ünü kazanmasında büyük bir etken. Ustaca yazılan ve ''şehrin tadını'' oluşturan ögelerin sıralanmasından oluşturulmuş. Bu kısmın bu kadar akılda kalıcı olmasının sebeplerinden biri de Bugy'nin müzikal oyunları; piyano akorları, hafif bir reverb ile beraber finger snap efekti ve Ezhel'in yankılanarak kaybolan ''karanlık'' sözü.

Karanlık çöktüğünde, koktuğunda kömür sokak Şehrimin tadı ağzımda yine İs, pas, kir, kömür, plastik, çöplük, lastik, egzoz, esrar

Türkçe Rap Marşları'ndan birine dönüşen bu şarkının sonunda küçük ve güzel bir ayrıntı da var; nakaratın bir kısmını tekrarlayan deep voice effect.

Hayır

Ezhel'in farklı janrlara hakim olduğundan bahsetmiştim. Fuat, Yener Çevik, Ceza, Dr. Fuchs, Ahmet Kaya, Çubuklu Yaşar gibi çok geniş yelpazede müzikler dinleyen sanatçının hem müzikal hem de lirikal olarak bu kadar zenginlik barındırmasının sebeplerinden biri bu çeşitlilik. Her müzisyen gibi dinlediklerinden esinlenen Ezhel'in yelpazesinde Keith Ape de var. Güney Koreli müzisyenin " target="_blank" rel="noopener noreferrer">Diamonds adlı şarkısında çok iyi bir flow tekniği kullanılmış. Hissettirilmek isteneni dinleyiciye tam olarak aktarabilmek için bu kalıbın kullanıldığı şarkıya ''çalıntı'' demek tamamen mantık dışı. Bu flow tekniğini alıp geliştirerek kullanan sanatçının bu şarkıdaki odak noktası, insan ilişkilerindeki yeni tavrı.

Her taleplerine "hay, hay" diyemem Herkes istediğini sayıklar da Ben reddedince niye ayıplanır menfaat? En yakınlarından her vaat sakıncalı Bunu paso yaşadıkça akıllandım Hayır diyemezdim hiç yapım farklı

Alışamadım

Albümün en 'old school' şarkısı. Vokaller, beat'ten daha önde. Lirikal olarak çok zengin. Salt bir söz yazarı olarak Ezhel'in ne kadar yaratıcı olduğunu, kaleminin gücünü gösteren bir örnek.

Siz gündemin esiri, ben içimdeyim budist gibi Bi' viski ve ganja, amigdalam beynimin Filistin'i Direnmekte ruhumun milisleri Köklerim filizlenir dehlizlerinden sistemin derinleşir İşte ben istediğim şekildeyim Hislenir kalemimden çıkan her söz yüksek doz Prospektüsten mektup gibi tek düze hayatlar

Bu şarkı bana Ceza'nın Med Cezir albümünü hatırlatıyor. Benzer bir desene sahip bu şarkı, 2017'ye göre şekillenen bir Med Cezir albümünde bulunsaydı fazlasıyla uyum sağlardı. Üstad Ceza'dan devraldığı ''İyi Türkçe Rap'' mirasını devam ettiren Ezhel bu şarkıda gerçekten çok iyi bir iş çıkarmış.

"Ne bu, ner'deyim, ner'deyiz?" dersin Gerçeği sen de isterdin dert değil derman Sertleşir her şart, sen değişmezsin Ha sen öyle zannet, kiloyla kasvet Bi' türlü saadet az daha sabret Sokaklar artık farklı Harcanan yıllarda her şey saçmalıkmış aslında Parçalanır aklım, gerimde parçalar bıraktım Dilim falçatam etti darmadağın Rap'i ama

Hâlâ-â-â-â alışamadım-ı-ı-ım

Küvet

Prodüktörlüğünü sadece Ezhel'in üstlendiği iki şarkı var: Küvet ve Esrarengiz. Ezhel'in çok yönlülüğünü gösterecek kadar iyi bir beat bu. Nakaratta deep voice kullanımı çok iyi bir ayrıntı.

Aklımdan çıkmaz ilk temas Dudağını öptüm ilk defa Dedim ki kendime: "Git yavaş!" Çünkü basmaya başladı birden aşk Varlığın bile Tanrı'ya iltifat, ederim itiraf Seni tanımlayamaz hiçbi' laf Edelim izdivaç, çekilip inzivaya, gizli saklı

Aşkın ve şehvetin işlendiği bu şarkı daha önce görmeye alıştığımız bir tür değil. Yayınlanmasının maalesef cesaret gerektirdiği bu coğrafyada, bu şarkıyı yayınlayıp altından başarıyla kalkmak ise gerçekten büyük bir iş.

Deli gibi bi' şey oldum aşkından, isterdim boynunu okşayan o tatlı parfüm olsam, ben Hatta aşkından o kadar deli oldum ki çok isterdim duş aldığında kalçalarından akan köpükler olsam

The Weeknd havası taşıyan bu şarkı, dinleyiciden hem iyi hem de kötü olan çok fazla yorum topladı. Benzer sözlerin İngilizce versiyonlarını dinleyenlerin bu şarkıyı topa tutması ise büyük bir ironi.

Derman

Dj Artz ve Ezhel'in yaptığı beat, reggae ve iyi bir elektronik davul sound'unun birleşimi. Çok da iyi bir bass altyapısına sahip. ''İlan-ı aşk'' niteliğindeki sözler ise kendine hayran bırakıyor. Albümün en değerli şarkılarından biri.

Hadi yak der beni edip Jah'a iman Tabiat gereği oluruz darma duman Kafamdasın gene gir nöronlarıma az kaldı aşka kör olmamıza Esrarengiz her yer ama, bizi kutsar her gün Meryem Ana

Jah bless you!

Bazen

Beat, Bugy ve Ezhel'e ait. Vokallerde Ezhel'e eşlik eden isim Emel Kılınç. Bu şarkı, bu janra hakim olmayanların da fazlasıyla beğendiği bir şarkı.

Ankara'da İskandinav kışı var Ön cebeci tarafının ıslandı yokuşu Kay-sa da ayak düşmedik ya kıskandılar bizi Hay-ran olurlar anca Hırslandırır beni drumtrip

Benim Derdim şarkısındaki kadar baskın olmasa da buradaki gitar kullanımı da çok iyi bir yer yakalamış. Daha basit olmasına rağmen şarkıya farklı bir hava katmış.

Olurum bazen semazen farzen mecazen Müziksiz geçen her anım zaten cenazem Madem devam ederken halen beraber Ne Çinçin ne Harlem tüm dünya mahallem!

Emel'in vokalleri şarkıya o kadar yakışmış ki, kendisi olmadan şarkının nasıl olacağını düşünmeyi zor bir hale getirmiş. Kendi bölümünde yine kendisinin yaptığı back vocal, dikkat çeken güzel ayrıntılardan biri.

Kafanda bi' şeyler Kafanda düşünceler Dürter her an güldürür bazen Bazen deli eder ve sadece Bazen zor gelir anlamak Sallanasın gelir öylece boşlukta Sonra hatırlatır o şeyler bir anda Aşina bünyen

Esrarengiz

Albümün 12. ve son şarkısı: Esrarengiz. Geceler şarkısındaki gibi kasvetli bir beat. Bu şarkıdaki lirikal - müzikal uyum daha fazla.

Basar stres, kaygı, anksiyete Vesveseyle kâbuslardan uyanan aksi bebe Yak sigara, yer çekimi etkisinden kop bi' kere Sanki daha az ihtiyaç duyarmışçasına oksijene-jene Jenerasyonun ya mal, ya zekilikten delirmek üzere Yok eder kendini genç yaşında nesilim neden düzine düzine? Üzülüp üzülür güzelim gençliğim küf olur düzene küserek Anlamaz kimseler bize de sadece diyo'lar: "Üzülme, üzülme."

Bu albümde birkaç sefer karşılaştığımız benzer tema, Ezhel'in iyi işlediği bir tür. 'Ağır beat ve kızgın ses' ikilisinde, iki elementin de iyi icra edildiği bir şarkı. Bu albüm her şeyden önce çok cesur bir albüm. Yeni şeyleri kabul etmeye çok da açık olmayan bir dinleyici kitlesine, bu 12 parçayı vermek gerçekten riskli. Bu riskin altından kalkılmasını asıl sağlayan etken: Ezhel, Bugy ve Dj Artz'ın işlerini gerçekten iyi yapmaları. Yerli motifleri küresel rap trendleriyle birleştirmek gerçekten zor bir iş. Özellikle de örnek alacağınız bir yapıt yok iken. Hikaye anlatıcılığın ve kalemin gücünün devreye girdiği yer tam olarak burası. Ezhel bu albümü çıkardığı zaman bu işe yeni başlamamıştı, çok öncesinden beri çile çekerek emek vermişti. Bütün çalışmalarının emeğini aldığı bu albüm sadece kendisi için değil, Türkiye'deki müzik endüstrisi için de yepyeni bir başlangıç oldu. 2017'den beri aynı janr'da fazlasıyla yeni işler yapıldı. Ezhel kadar başarılı olan olmadı. O kadar dinlenen olduysa da bu endüstrideki en önemli özelliklerden biri olan istikrarı sağlayamadı. Yıllar boyu çalışarak buraya gelen Ezhel'in ise an itibariyle Spotify'da 3 milyondan fazla aylık dinleyicisi var.  Bu yazıyı Ezhel'in bir röportajında hayranlarına verdiği bir mesajla kapatmak istiyorum: ''Başlarını dik tutsunlar, asla pes etmesinler, kendileri ne yapmak istiyorlarsa onu yapsınlar, kimsenin efendisi; kimsenin de kölesi olmasınlar. ''   Müzik dinlemeyi ihmal etmeyin, görüşmek üzere...   Kaynak: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, " target="_blank" rel="noopener noreferrer">9