İnsanlık var oldukça sanatın toplumları etkilemesine ve gelişmesine hiçbir rejim engel olamadı. Belki bu güçlü etki azaltılmaya ya da yok edilmeye çalışıldı, yıkımlar yaratıldı ama insanoğlunun ruhundaki yaratmaya ve ilerlemeye olan açlığını söküp alacak, yok edecek hiçbir güç başlattığı savaşta kazanan tarafta olmadı. İşte tam da böyle bir savaş içerisinde olan Sovyetler Birliği'nin son yıllarında engel tanımamış bir rock grubu olan Kino'dan bahsedeceğim bu yazıda.
1980'lerin başı. Baskı ve kontrol hayatın her yerinde. Batı ülkelerinden ve bu ülkelerde ortaya çıkmış her türlü yeni akım ve eserlerden ülkenin birliğine zarar vereceği gerekçesiyle uzak durulması hükmü sürüyor. Durum böyleyken halk ancak gizlice kendi arasında toplanabiliyor, edebiyat ve müzikten dilediğince bahsedebilecekleri buluşmalar düzenliyor. Ülkeye gizlice sokulmuş plaklar, kasetler, kitaplar elden ele dolaşıyor. Böyle bir ortamda rock müzik esintileri yeni yeni kendini hissettirmeye başlamış olmasa da geleneksellikten çok da uzağa gidememiş şarkılar. Kino'nun kurulması tam da böyle bir ortamda oluyor.
O dönemde çevresindekilere nazaran oldukça yenilikçi düşünen genç Victor Tsoi, grubun hem solisti hem de hikayesine yön veren baş kahraman. Ülkede henüz hiç yapılmamış tarzda, duyulmamış tınılarla, değinilmeye korkulan temaları Rus müziğiyle tanıştırıyor ve müziğe yeni bir boyut kazandırıyor. Tsoi'un zamanın sanatçılarının aksine iktidar karşıtı yazdığı şarkı sözleri ve kendinden emin duruşu zaten rejimden bunalmış olan halk arasında dilden dile dolaşıyor. Savaşlar devam ederken çoğu insanın dile getiremediği hislerine hem ortak hem de sözcü oluyor.
[caption id="attachment_138353" align="aligncenter" width="402"]
Victor Tsoi[/caption]
İlerleyen yıllarda ülkenin gidişatının tamamen değiştirecek olan Glasnost ve Perestroyka politikalarının yürürlüğe girmesiyle insanların görüşlerini eskiye nazaran daha kolay ifade edebilecekleri bir ortam doğuyor. Bunun etkileriyle Kino daha büyük kitlelere hitap etmeye başlıyor ve başarılı bir geleceğin ilk ışıkları kendini göstermeye başlıyor. Bu dönem çıkardıkları "Gruppa Krovi" albümleriyle bütün gençlerin gözdesi olmayı başarıyor.
Sovyetlerin iyice sona yaklaşması sırasında Kino Dünya'ya açılma şansı yakalıyor ve çeşitli turnelerle farklı ülkelerde konserler veriyor. Her şey hayal ettiklerinden bile iyi giderken yeni albüm hazırlıkları başlıyor. Bu hazırlıklar için Riga'ya giden Tsoi, dönüş yolunda trafik kazası geçiriyor. Henüz 28 yaşında kariyerinin zirvesinde hayatını kaybeden Tsoi'un ölümüyle ilgili farklı teoriler de var. Otopsi raporunda kanında herhangi bir uyarıcı madde bulunmamasından dolayı hayranları Tsoi'un hükumet öldürüldüğünü iddia etmeye başlıyor. Hangi tarafın doğru olduğunu bilemeyiz ama ortada bariz bir gerçek varsa o da Tsoi'un çok sevildiğidir. Ölümünden sonra Moskova'da bir duvara "Tsoi öldü" yazılmasının ardından başka bir hayranın cevap olarak "Tsoi yaşıyor!" yazması ile bir anı duvarı oluşuyor. Bugün bile hala sevenleri Moskova'daki Tsoi anı duvarını ziyaret edip duvara sevdikleri şarkı sözlerini, ona söylemek istediklerini ya da iyi dileklerini yazıyor.
Tsoi'u en iyi özetleyen cümleler ölümünden sonra o dönemlerde ülkede en çok okunan gazetelerin birinde yapılan açıklama olabilir: "Tsoi, bizim gençlerimize herhangi bir siyasetçi, edebiyatçı ya da oyuncudan çok daha farklı ve özel bir şekilde ilham kaynağı oldu. O asla yalan söylemedi, her zaman kendisi olmayı başardı ve bu böyle hatırlanacak. Hepimizin bildiği tek bir Viktor Tsoi var: Aynı şarkılarında bahsettiği gibi yaşayan Viktor ve o Rock’ın tek kahramanı."
1980'lerin başı. Baskı ve kontrol hayatın her yerinde. Batı ülkelerinden ve bu ülkelerde ortaya çıkmış her türlü yeni akım ve eserlerden ülkenin birliğine zarar vereceği gerekçesiyle uzak durulması hükmü sürüyor. Durum böyleyken halk ancak gizlice kendi arasında toplanabiliyor, edebiyat ve müzikten dilediğince bahsedebilecekleri buluşmalar düzenliyor. Ülkeye gizlice sokulmuş plaklar, kasetler, kitaplar elden ele dolaşıyor. Böyle bir ortamda rock müzik esintileri yeni yeni kendini hissettirmeye başlamış olmasa da geleneksellikten çok da uzağa gidememiş şarkılar. Kino'nun kurulması tam da böyle bir ortamda oluyor.
O dönemde çevresindekilere nazaran oldukça yenilikçi düşünen genç Victor Tsoi, grubun hem solisti hem de hikayesine yön veren baş kahraman. Ülkede henüz hiç yapılmamış tarzda, duyulmamış tınılarla, değinilmeye korkulan temaları Rus müziğiyle tanıştırıyor ve müziğe yeni bir boyut kazandırıyor. Tsoi'un zamanın sanatçılarının aksine iktidar karşıtı yazdığı şarkı sözleri ve kendinden emin duruşu zaten rejimden bunalmış olan halk arasında dilden dile dolaşıyor. Savaşlar devam ederken çoğu insanın dile getiremediği hislerine hem ortak hem de sözcü oluyor.
[caption id="attachment_138353" align="aligncenter" width="402"] Victor Tsoi[/caption]
İlerleyen yıllarda ülkenin gidişatının tamamen değiştirecek olan Glasnost ve Perestroyka politikalarının yürürlüğe girmesiyle insanların görüşlerini eskiye nazaran daha kolay ifade edebilecekleri bir ortam doğuyor. Bunun etkileriyle Kino daha büyük kitlelere hitap etmeye başlıyor ve başarılı bir geleceğin ilk ışıkları kendini göstermeye başlıyor. Bu dönem çıkardıkları "Gruppa Krovi" albümleriyle bütün gençlerin gözdesi olmayı başarıyor.
Sovyetlerin iyice sona yaklaşması sırasında Kino Dünya'ya açılma şansı yakalıyor ve çeşitli turnelerle farklı ülkelerde konserler veriyor. Her şey hayal ettiklerinden bile iyi giderken yeni albüm hazırlıkları başlıyor. Bu hazırlıklar için Riga'ya giden Tsoi, dönüş yolunda trafik kazası geçiriyor. Henüz 28 yaşında kariyerinin zirvesinde hayatını kaybeden Tsoi'un ölümüyle ilgili farklı teoriler de var. Otopsi raporunda kanında herhangi bir uyarıcı madde bulunmamasından dolayı hayranları Tsoi'un hükumet öldürüldüğünü iddia etmeye başlıyor. Hangi tarafın doğru olduğunu bilemeyiz ama ortada bariz bir gerçek varsa o da Tsoi'un çok sevildiğidir. Ölümünden sonra Moskova'da bir duvara "Tsoi öldü" yazılmasının ardından başka bir hayranın cevap olarak "Tsoi yaşıyor!" yazması ile bir anı duvarı oluşuyor. Bugün bile hala sevenleri Moskova'daki Tsoi anı duvarını ziyaret edip duvara sevdikleri şarkı sözlerini, ona söylemek istediklerini ya da iyi dileklerini yazıyor.
Tsoi'u en iyi özetleyen cümleler ölümünden sonra o dönemlerde ülkede en çok okunan gazetelerin birinde yapılan açıklama olabilir: "Tsoi, bizim gençlerimize herhangi bir siyasetçi, edebiyatçı ya da oyuncudan çok daha farklı ve özel bir şekilde ilham kaynağı oldu. O asla yalan söylemedi, her zaman kendisi olmayı başardı ve bu böyle hatırlanacak. Hepimizin bildiği tek bir Viktor Tsoi var: Aynı şarkılarında bahsettiği gibi yaşayan Viktor ve o Rock’ın tek kahramanı."
Kino'dan Gelen İlham
2018 yılında Kirill Serebrennikov'un yönetmenliğini yaptığı Leto isimli film Kino grubunun biyografisi niteliğinde. Tıpkı grubun çılgın enerjisinden doğmuş gibi. Müziğe ufak da olsa ilgisi olan herkesin seveceğini düşünüyorum.
Yorum Bırakın