Romantik Döneme Geçişin Olağanüstü İsmi: Franz Schubert

Romantik Döneme Geçişin Olağanüstü İsmi: Franz Schubert
  • 0
    0
    0
    0
  • Franz Peter Schubert (31 Ocak 1797-19 Kasım 1828), Viyana, Avusturya doğumlu erken romantik dönemde büyük etkiler yaratmış bir besteci. Schubert, müzikle haşır neşir olan bir ailede büyüdü. Çek asıllı bir okul müdürü olan Franz Theodor Schubert ve çocuk bakmakla yükümlü diyebileceğimiz Elisabeth Vietz'in doğduktan sonra yaşayan altı çocuğundan biriydi. Beş yaşlarındayken, amatör bir şekilde müzikle uğraşan babasının verdiği temel müzik eğitimiyle müziğe olan alakası başladı. Henüz küçük bir çocukken birçok müzik aleti çalmayı öğrendi. Franz, keman çalmayı babasından öğrenirken, damgasını vuracağı romantik dönemin en görkemli çalgısı olan piyanoyu abisi Ignaz'dan öğrendi ve kısa sürede keman ile piyanonun yanında org ve viyola çalacak beceriye erişti. Piyano eğitimi veren abisi Ignaz'ı kısa sürede arkasında bıraktı. Yeteneğini ortaya koyan Franz, sesiyle birleşen kabiliyetiyle Lichtenthal korosunun ilk soprano sesli erkek koristi oldu. 1808'de bir burs kazandı ve Viyana'da oldukça zor bir eğitime tabi tutulacağı Kraliyet Kilisesi Korosu'na katıldı. Kraliyet Kilisesi Korosu'nda beş yıl süren bir eğitim gören Schubert, beslenme bozuklukları yaşayan, hassas ve içine kapanık bir çocuktu. Sesinin kalınlaşmasıyla bursunu kaybetti ve ailesinin yanına dönmek zorunda kaldı. Bu sırada "besteci" sıfatını ona kazandıracak birçok beste yazdı. Öyle ki arkadaşları ve hatta öğretmenleri onun için "Tanrı ona her şeyi öğretmiş." derdi. Ailesinin yanına dönen Franz, babasının yanında yardımcı öğretmen olarak çalışmaya başladı. Ancak istediği bu değildi. Romantik döneme adını duyurmasının sebebi belki de buydu; duygularına dur diyemiyordu. Kilisenin ve saray egemenliğinin baskısının ardından inişli çıkışlı duygularını, hissettiklerini notalara döken besteciler arasında Schubert'in adının duyulması tesadüf değildi. Klasik dönemden izler taşıyan besteleri olsa da tam bir romantikti. Hatta romantik dönemin ünlü bestecilerinden Franz List, Schubert için "Bestecilerin en şair ruhlusu" demişti. Şair ruhunu, imzasını taşıyan "lied"lerinde de gösterdi. Romantik dönemle birlikte tanıdığımız "Lied", lirik kısa şiirler üzerine, genellikle piyano eşliğinde solo olarak söylenirdi. Toplumun birbiri ardına yaşadığı sosyal ve siyasal değişimlerin buhranlar yarattığı o zamanlarda akılcılık ve kuralcılık, yerini hayalcilik ve özgürlüğe bıraktı. Bunun ürünü olarak ise şiirde, sanatta ve müzikte bireyin duyguları ön plana çıktı. İşte Schubert'in usta olduğu "lied"ler burada çok etkiliydi. Dr. Albertine Morin, Schubert ve liedleri için şöyle söyler: “Kendisi, bir nevi melodi demek olan Lied’in en büyük üstadı olmuştur. Yazdığı liedlerin sayısı 634 tür. Yalnız bir tek yıl içinde 137 lied, 2 senfoni, 1 kuvatuor, 4 sonat, 5 opera ve 2 mes yazmıştır. Gayet çabuk yazabilmek melekesine sahiptir. Yaratma kudreti olağanüstüdür. Yazdığı liedler fazla özenli, itinalı değil, basit ve sadedir. Bunlar ipi kopmuş bir gerdanlık incileri gibi saçılırlar. Musikisi fazla bağırmak lüzumunu duymadan ruhu sarar. Bu musiki tahlile mütehammil değildir. Tanrının hiçbir tartışmaya müsaade etmeyen bir vergisidir. Schubert’in liedleri gayet basit o nispette zengin, her türlü şiiri ifade 17 ve terennüme kabiliyetlidir. Schubert mükemmel bir irticalcidir. Uzun uzun çalışma ihtiyacını duymaz. İlhamı, dibi hiçbir zaman bulunmayan bir kuyu gibidir.” (Morin, 1946: 11-12). En önemli ve 17 yaşındayken yazdığı liedlerinden biri "Gretchen am Spinnrade"dir. Kiri Te Kanawa'nın da seslendirdiği beste oldukça beğeni toplamıştır. Schubert, babasının yanında çalışmayı bıraktıktan sonra bestelerine odaklandı. Franz von Schober adlı bir hukuk öğrencisiyle tanıştı, onunla tanışmasıyla maddi problemlerini arkada bıraktığını söyleyebileceğimiz Schubert, çevresini genişletti. Filozoflar, ressamlar, şairler, politikacılar, şarkıcılar, aktrisler ve saray görevlileriyle dolu çevresiyle, besteleriyle kalplerini fethettiği "Schubertiade" adlı toplantılarda buluşmaya başladı. Bu dönemlerde 250'ye yakın beste üretti. Ünlenen besteleriyle birlikte, acı çeken yanını ortaya çıkaran Schubert, Erlkönig şiirinde karşılıklı konuşmaları ve konuşmaların yarattığı gerilimi ritimleriyle kulaklara kazıdı. Yavaş yavaş, 31 yıllık kısa ama dünyaya büyük anlamlar katacak hayatının sonuna gelmeye başlayan Schubert, ferah ve huzurlu bestelerinin yanında umutsuz ve karamsar besteleriyle de var olmaya başlamıştı. Hatta bu besteleri için "No one understands another's grief, no one understands another's joy... My music is the product of my talent and my misery. And that which I have written in my greatest distress is what the world seems to like best. (Kimse başkasının kederini anlamıyor, kimse başkasının sevincini anlamıyor.... Müziğim, yeteneklerimin ve sefaletimin ürünü. Ve en büyük üzüntüm içinde yazdığım şey, dünyanın en çok sevdiği şey.)" diyor. 1822 yılında bir cinsel ilişki sonucu frengiye yakalanan Schubert, birçok tedavi yöntemi denenmesine ve kimi zamanlar daha iyi olmasına karşın gün geçtikçe kötüleşti. 26 Mart 1827'de saygıdeğer besteci ve çok sevdiği arkadaşı Ludwig van Beethoven öldüğünde, çok hasta olmasına rağmen onun cenaze töreninde 38 meşale taşıyıcısından biri olarak görev aldı. İlk ve son halk konserini 26 Mart 1828'de veren Franz Schubert, 19 Kasım 1828'de hayata veda etti. (Frengiden öldüğü kabul edilse de ölüm belgesinde ölüm sebebi olarak tifo yazıyordu.) Maalesef hayattayken şu anki kadar ünlü olmayan Franz'ın hayatı ailesine ve başkalarına bağlı olarak geçti. Ancak 31 yıllık yaşamından geriye yüzlerce beste, senfoniler, oda müzikleri ve tabii ki liedleri bıraktı. Beethoven'a hayran olan ve hastayken adını sayıklayan Schubert'in sayıklamaları vasiyeti olarak kabul edildi ve Viyana Mezarlığı'nda yanına gömüldü. [td_block_video_youtube playlist_title="" playlist_yt="I6Njg1LFxFk,AHEj2nJg36M,IAAmC2QCsg4,ZTu_Jreo1SQ,2H5rusicEnc,Vy_HeH-pRfI,9i5D4ZW8O9o,bRjKo0QEIuI,zC7gEVSgf9k,vZKOsofRt7c,e52IMaE-3As" playlist_auto_play="0"] Kaynak: [eafl id="65785" name="" text="1"],[eafl id="65787" name="" text="2"],[eafl id="65789" name="" text="3"],[eafl id="65790" name="" text="4"]

    Yorumlar (0)

    Bu gönderi için henüz bir yorum yapılmamış.

    Yorum Bırakın

    Yorum yapmak için üye girişi yapmalısınız. Üye girişi yapmak için buraya tıklayınız.