Piyanonun Atası: Klavsen

Piyanonun Atası: Klavsen
  • 0
    0
    0
    0
  • Uzaktan gördüğümüzde piyanoya pek de ilgimiz yoksa, piyano sanabileceğimiz, dış görünüm anlamında benzer yönleri olan Klavsen'i sizlere tanıtmak isteriz. François-Étienne Blanchet, 18. yüzyılda Fransa’da Klavsen yapımı üzerinde etkili olan bir ailenin en ünlü üyesiydi. Reims’in yerlisi olan babası Nicolas Blanchet, atölyesini Paris’te kurdu ve Klavsen, Spinet yapımına başladı. Oğlu François-Étienne II’nin yönetiminde yüksek itibar kazandı. François-Étienne Blanchet, 18. yüzyılın ikinci yarısında en tanınmış Fransız klavsen ustası Pascal Taşkin onun ustasıydı. François-Étienne’nin oğlu 1766’da ölümünden sonra Pascal Taskin dul eşi ile evlendi ve ailenin geleneği olan Klavsen yapımının doruğuna çıktı. Blanchet’ın günümüze kadar gelen Klavsenleri arasında J.C. NEUPERT atölyelerinde, François-Étienne tarafından 1737’de yapılan tek elle kullanılan Klavsen Modeli Single Manuel klavsen yapıldı. Bu Tek Klavyeli Klavsenin sesi, J.C. NEUPERT’in olağanüstü bir enstrüman olan çift klavyeli versiyonunu geliştirmeye karar vermesine ikna ediciydi. Klavsen, piyanonun atası olan bir enstrüman olarak bilinmekle beraber; piyano ile tek benzer yanı, iki enstrümanın da klavyeli çalgılar olmasıdır. Fakat mekanizma, ses rengi ve çalış tekniği yönünden birbirinden farklılıkları bulunmaktadır. Klavsen telleri bir mızrap ile çekerken, piyanonun çekiçleri tellere vurur. Bu da piyanonun kimi zaman vurmalı çalgılar kategorisine girmesine neden olur. Piyano mekanizmasında tuşa vuruş şiddeti çekicin tele vuruş şiddetini belirlediğinden ses şiddeti kontrol edilebilir. Klavsende ise böyle bir özellik yoktur ve tuşa nasıl basılırsa basılsın ses yüksekliği değişmez. Bu güzel enstrüman için Bach, Mozart, Haydn, Handel gibi birçok besteci önemli eserler yazmıştır. Ayrıca, piyanonun icadından sonra klavsenin yerini alması yaklaşık 50 yıl kadar uzun bir dönemi kapsar ve bu elli yıllık süreç içerisinde eser üretmiş olan besteciler klavseni piyanoya tercih etmişlerdir. Klavsen solo enstrüman olarak kullanılmasının yanında özellikle Barok dönem orkestralarında klavyeli çalgı olarak dikkat çekmektedir. Klavsen’in atası Psalterim ve Tympanum adlı çalgılardır. Ses kapsamı 4 oktavı aşan klavsende üst üste iki klavye ve 55 tuş bulunur. En parlak dönemini 18. yüzyılda yaşayan klavsen, daha sonra yerini piyanoya bıraktı. Klavsen günümüzde, yalnız bu çalgı için bestelenmiş eserlerin seslendirilmesi için kullanılır.   Kaynak: 1, 2

    Yorumlar (0)

    Bu gönderi için henüz bir yorum yapılmamış.

    Yorum Bırakın

    Yorum yapmak için üye girişi yapmalısınız. Üye girişi yapmak için buraya tıklayınız.