"Cogito, ergo sum", Descartes'in meşhur sözlerinden "Düşünüyorum, öyleyse varım" dediği, var olmanın altında yatan, insan zekasının paha biçilemez faaliyetidir, düşünmek. Yaradılış biçimi bakımından insanı hayvanlardan ayıran yegane fark: Düşünebilme yetisi. Duyu algıları açık, çevresinde olup bitenleri izleyen ve hisseden insan, beyne gönderdiği sinyaller ile olayları değerlendirebilme kabiliyetine sahip bir varlıktır. Düşünmek sözlük anlamından bağımsız olarak, oldukça geniş bir kavram, halının üzerindeki desenleri izleyerek de, gökyüzünü izleyerek de zihninizde birçok mana arayabilirsiniz. Öylesine girdiğiniz bir eşikten, varoluş amacınızı çözümleyerek çıkabilirsiniz.  İnsana bahşedilmiş bu kıymetli işlevsel düşünme hali bazılarımızda nadir görülse de (!), bir kısmımızda da kontrolsüz bir eyleme dönüşebiliyor. Bunun adına ise overthinking (fazla düşünme) sendromu deniyor. Peki, overthinker olup olmadığımızı nasıl anlarız?

• Geçmişi yad etmek zararsızdır ancak sıklıkla zihninizde geçmiş olayları ve kişileri düşünmekten kurtulamıyorsanız,
• Yaşadıklarınız ya da yaşayacaklarınız için olası birçok ihtimali değerlendirip, canlandırma yapıyorsanız,
• Üzerinde kontrol sahibi olmadığınız şeyler için endişelenerek çok zaman harcıyorsanız,
• Kafanızdaki utanç verici anları tekrar tekrar yaşıyorsanız,
• Sıklıkla kendi kendinize geçmişte kalan olayların içerisindeki kişilerle konuşur gibi konuşuyorsanız,
• Genellikle başkalarının ne düşündüğü sizi endişelendiriyorsa,
• Yeni bir karar almak, bilmediğiniz bir şehirde tek başına kalmak gibi hissettiriyorsa,
• Düşünmek sizin için, boş zamanlarınızı değerlendirme hobisi olmuşsa,
• Geceleri uyumakla düşünmek arasında kalıp, düşünmeyi tercih ediyorsanız

Overthinking sendromu gösteriyorsunuz, demektir. Bütün bunların yanı sıra fazla düşünen insanlar tahmin ettiğinizden daha üstün empati yeteneğine sahip kişilerdir. Birinin acısını hissetmek konusunda zorluk yaşamazlar. Oldukça araştırmacı olabilirler, merak duyguları yüksektir. Sendrom yorucu günler yaşatabilir, stres ve anksiyeteyi artırır. Karakterinize bağlı olarak, tek bir noktaya kitlenip, sürekli aynı şeyi düşünmek sizi boğabilir. Belki de daha sakin bir insansınızdır ve bundan keyif bile alabilirsiniz. Bu durumu "kötü" olarak etiketlemek pek mümkün değil, çünkü gerçekten hayata katkısı olabiliyor. Fakat normalin üzerinde bir zihin yorgunluğu bir süre sonra birçok hastalığa sebebiyet verebilir ya da gündelik akıştan kopartabilir. Uzmanların overthinking sendromunun önüne geçmek için birkaç önerisi var. Bu sorunun tedavisi yine zihinde.  Zihni oyalayacak faaliyetlerde bulunarak, fazla düşünmeyi durdurabilirsiniz. Kitap okumak, düşüncelerinizi kağıda aktarmak, puzzle vs. gibi düşünme isteyen uğraşlarla bunun önüne geçebilirsiniz. Fakat çoğu uzmanın (depresyon, anksiyete v.b) durumlarda önerisi, mutlaka kitaplardır. Kitaplar zihni oyalamanın yanı sıra, zaten ruhsal problemler yaşayan kişinin faal zihnini, geniş bir yaratıcılık seviyesine ulaştırabilir. Örneğin, kişi manik dönemlerinde oldukça yaratıcı ve üretken olabilir. Kitaplar, sizleri manik düzeye çıkarmaz ancak kontrolü daha çok ele alabilmenizi ve sorunlarla başa çıkmanızı oldukça kolaylaştırarak, zihninizi çözümlemenizi sağlar. Kişinin kendini ve zihnini tanıması için yardımcı olacak bir alan olan "kişisel gelişim", ülkemizde artan üzüntü ve depresyon nedeniyle oldukça sık deneyimlenen bir fonksiyon oldu. Bir şeyin popülerliğin artması bazen onu sığ biçimde kullanan insanların eline düşmesi anlamına geliyor. Kişisel gelişim hakkında da artık doğru bilgilere ulaşmak, çoğalan bilgi aktarımı ile neredeyse imkansız hale geldi. Bu açıdan sizlere doğru bilgiyi verebilecek, uzman tavsiyeli bir seriyi öneriyorum.

• Psikonet Yayınlarının "Bilişsel ve Davranışçı Terapiler Serisi"

Bu seri alanında deneyimli psikolog ve davranış bilimcilerin kaleme aldığı, okurken hem kendinizi analiz edebileceğiniz hem de psikoloji hakkında oldukça sağlam bilgiler edinebileceğiniz bir seri. İçerisinde uygulamalı terapi öyküleri ve testlerinde yer aldığı, "İyi Hissetmek: Yeni Duygudurum Tedavisi" isimli serinin 2007 yılı baskısı anksiyetenize ve endişelerinize yara bandı çekebilir.

• Boşluğun İçine Yolculuk - Osho ( Öfke Kaygı Stres İle Bedensel Hastalıkları Anlamak Ve Başa Çıkmak )

Kendini tanıma yolunda, okuduklarınızın zihninizle konuşur gibi hissettireceği bir kitap. Özellikle spritüel çalışmalar ile birikte destekleyebileceğiniz yeni yolculuğunuzda iyi bir seyahat arkadaşı olacaktır.

• Kay Redfield Jamison - Durulmayan Bir Kafa

Okuduklarında şiirsel bir anlatım ve edebi bir dil arayanlar için güzel bir hikaye kitabı. Eğitimli bir uzmanın yazmış olduğu eser, bir travma sonrası hastanın duygu durumuna ve tedavisine sürecine ışık tutuyor.

• LUKE RHINEHART - Zar Adam 

Bir kişisel gelişim kitabı değil ancak kendini bulma noktasında kişiye yardımcı olacağına inanıyorum. Öte yandan, aklınızdan geçen o düşünce silsilesinin, kitaptaki karakterin zarlarla ihtimalleri yaşatma biçimini gördükçe azaldığını göreceksiniz. Psikolojik bir gerilim romanıdır. Serinin devam kitabı da mevcuttur.