"Türkü, Türkiye'nin sözlü geleneğinde, bir ezgi ile söylenen halk şiirlerinin her çeşidine verilen ad. Türkü sözcüğü; Türk adının sonuna, ilgi eki olan "î" ekinin getirilmesiyle ortaya çıkmıştır. "Türkî", Türk'le ilgili, Türk'e özgü anlamında kullanılır. Türkülerin büyük çoğunluğu anonimdir yani ağızdan ağıza söylenirken söyleyeni kaybolmuştur. Türküler bu şekilde halkın malı olmuştur ve halkın her kesimine hitap eden sanatçılar tarafından albümlerde, konserlerde ve canlı performanslarda kullanılan yaygın bir müzik türü haline gelmiştir. Türküler çoğu kez, bir doğa olayı ya da bir kahramanlık karşısında doğar ve yayılırlar. Türküler, doğdukları bölgenin özelliklerini koruyamazlar. Taşındıkları bölgelerde kişilerin, yer adlarının, hatta konuların bile değiştiği görüldüğü için, nerede doğduklarını saptamak güçleşir." der kaynaklar. Türkünün naçizane tanımını yapacak olursam “topraktan gelen” diyebilirim. Gerçekten de ne zaman türkü dinlesem ve nerede olursam olayım bir toprak kokusu duyarım. En güzel vazgeçişlerin, unutulamamışların, utangaçlığın ve saflığın temsilcisidir türküler. Hele hele bazı türküler vardır ki ağıdın yakasını bağrını yırttığını hissedersiniz. Bu söze ithafen aşağıda da paylaşacağım “Cemalım” türküsü en güzel örneklerden biri olabilir. Türkiye'de bence türkünün popüler olma süreci Neşet Ertaş'la başlamıştır. Kendisinin ölümünden sonra da iyice oturaklı bir yere sahip olmuştur. Kendisi hayatta iken bize köklerimizi çiçeklendirdiği gibi ölümünden sonra da sağlam bir gövde bırakmıştır. 15. yüzyıl sonralarında yükselişe geçen Aşık edebiyatında en güzel tarzlardan biri de aşık atışmasıdır. İnsanlar birbirine olan kırgınlıklarını sazlarla şarkılarla anlatarak en dostane şeklini oluşturmuşlardır. Sanırım türkülerin ölümden sonra dahi devam etmesinin temel nedenlerinden biri de topraktan gelip toprağa döndüğümüzde geride bırakılan sanatın devam etmesidir. Türkülerin en güzel özelliği gerçekten her kuşağı kucaklaması ve inanılmaz derecede geniş bir kültüre sahip olması. Siz o kültürün dilini bilmeseniz dahi hissettiğiniz duygular ortak oluyor. Karasal toprağın sert iklimini yumuşatan; Karadeniz’in yağmurunda, yeşilliğinde kokan; Ege’nin güneşinde ısınan hep aynı gerçek vardır. İşte bu yüzden hangi türküyü dinlersek dinleyelim bizi kucaklayan toprağın varlığını unutmamak gerekir. Tam bu söze uygun olduğunu düşündüğüm için parçayı hemen sizinle paylaşmak istiyorum. “İnsan memleketini niye sever? Başka çaresi yoktur da ondan. Ama biz biliriz ki; bir yerde mutlu mesut olmanın ilk şartı orayı sevmektir. Burayı seversen burası dünyanın en güzel yeridir ama dünyanın en güzel yerini sevmezsen orası dünyanın en güzel yeri değildir." Türküler de bize olduğumuz yerin arşın arşın uzaklarını gezdirir, gösterir, sevdirir; üstelik üzerinden ne kadar zaman geçerse geçsin, dillerde ne kadar acı tatlar bırakırsa bıraksın aynı hissi bize yaşatmaya çalışır. Aslında öyle bir güdüsü yoktur lakin insan bir kere kapıldı mı herkesin yaşadığı ortak hissin tadına siz de varıyorsunuz. Mevlana, Yunus Emre'den sonra belki de hümanistliğin son temsilcisidir. Gözlerini kaderin bir cilvesi olarak kaybetmiş ama ne pes etmiş ne de isyan etmiştir. Gözler yalan görür güzel, göynüm görür sever seni.

Aşık Veysel - Uzun ince Bir Yoldayım

Dünyaya geldiğim anda Yürüdüm aynı zamanda İki kapılı bir handa Gediyorum gündüz gece

Neşet Ertaş, mütevazılığın şekil bulmuş halidir. “Kadınlar insandır; biz insanoğlu.” dediğinde kimseyi yermeden sade bir sözle her şeyi anlatmayı başarmıştır.

Neşet Ertaş - Neredesin Sen

Bütün dertlerim anlayıp gönlümü bilen Sanki kalbimi bilerek yüzüme gülen Göynüm hep seni arıyor neredesin sen Sanki kalbimi bilerek yüzüme gülen Göynüm hep seni arıyor neredesin sen

Aşık Mahzuni Şerif - Han Sarhoş Hancı Sarhoş

Mahzuni yıldızım aylar içinde Bağlamışım zülfü yaylar içinde Yüzemez yunuslar çaylar içinde Deniz vurgununun yaresi bir hoş

Erkan Oğur - Bülbülüm Altın Kafeste

Bülbülüm altın kafeste aman Öter aheste aheste Ötme bülbül yarim hasta aman Ah neyleyim şu gönlüme Hasret kaldım sevdiğime Ben sana aldanamam yarim ben sana dayanamam

Musa Eroğlu - Mihriban

Yar deyince kalem elden düşüyor Gözlerim görmüyor aklım şaşıyor Lambada titreyen alev üşüyor, Aşk kâğıda yazılmıyor Mihriban Lambada titreyen alev üşüyor, Aşk kâğıda yazılmıyor Mihriban

Erdal Erzincan - Gitme Turnam

Pir Balım Sultana Benzersin Durnam Yörüde Dilber Yörü Canana Yörü Durnam Gökyüzünde Pervane Döner Dertli Aşıklara Badeler Sunar Aşıkların Senden İnayet Umar Tabibe Lokmana Benzersin Durnam Pir Balım Sultana Benzersin Durnam

Erdal Erzincan - Çeke Çeke

Kardeş Türküler - Çeşm-i Siyahım

İşte gidiyorum çeşmi siyahım İşte gidiyorum çeşmi siyahım Aramızda dağlar sıralansada, sıralansa da Sermayem derdimdir ey dost servetim ahım Karardıkça bahtım bahtım karalansada Söz-Müzik: Aşık Mahzuni Şerif

Bir not düşmek istiyorum Vizontele'nin müziklerini Kardeş Türküler yapmıştır. İçlerinde beni en çok üzen parçayı sizinle paylaşmak isterim. Ayrıca beni bu zamana kadar bu kadar derinden etkileyen bir parça yoktur. Daha önce bu filmin müziklerini dinlemediyseniz tavsiye ederim.

Kardeş Türküler - Pawanekani (Vedalaşma)

Sabahat Akkiraz - Kerbela

Hüseyin attan düştü sahra-ı kerbelaya Cibril kurban haber ver sultanı en biyaya Yektir Ali tektir Ali Ali şahtır Ali Ali Ali cansın Ali, Ali Ali yar Ali

Nuray Hafiftaş'ı ilk tanıdığımda “Yeşil Başlı Gövel Ördek” türküsünü seslendiriyordu. Sonra o söylediği türkü hayatımın hala içerisindedir. Çok eski zamanlarda Ardahanlı olan Nuray Hanım’la ilgili bir belgesel izlemiştim. O yörelerde yeni doğan çocuğun sesi güzel olsun diye yine sesi güzel olan biri gelir ve ağzına hafifçe tükürürmüş. Nitekim Nuray Hanım’ın babasının sesi çok güzelmiş ve ağzına da babası tükürmüştür.

Nuray Hafiftaş - Eyvah Gönül

Zaten Senin Derdin Bitmez Dertsiz Günün Hoşa Gitmez Az Dert Çekmek Sana Yetmez Dağlar Kadar Olmuş Gitmiş Söz: Aşık Garip Bektaş Müzik: Nuray Hafiftaş

Cengiz Özkan - Kırmızı Buğday Ayrılmıyor Sezinden

Kırmızı buğday ayrılmıyor sezinden Mevlam Mevlam versin güzelleri gencinden Kim ayrılmış ben ayrılam eşimden Yörü yörü dilber salma saçın sürünsün Açıver açıver cepkenini elmas gerdan görünsün

Nurettin Rençber - Eski Yara

Eski yara eski yara Kapanmaz eski yara Sinesine sürer mi Geri dönsem eski yara

Türkülerin hikayelerinin çok fazla örnekleri bulunmaktadır. Doğruluk bakımından hangisinin doğru olduğu ise kesin değildir. Lakin şöyle bir durum vardır; kulaktan kulağa gelen hikayeler sadece şekil değiştirerek aslına uygun biçimde devam ederler. Bu nedenle hikayelerin yanlış olduğu söylenmemelidir. Eski dönemlerden birinde, Çoruh Nehri’nin kıyılarında yaşayan Kıpçak beyinin sarı saçlı kızı vardır. Erzurumlu bir genç Kıpçak beyinin kızına aşık olur. Hem Erzurumlu gencin ailesi hem de Kıpçak beyi karşı çıkar bu sevdaya. Kavuşmalarına engel olurlar. Erzurumlu genç ise sevdasının peşinden gitmeye kararlıdır. Sevdiği Kıpçak kızına şiir yazar ve daha sonra kızı kaçırır. Kaçan iki sevdalı gencin peşine Kıpçak beyinin adamları düşer. Kovalamaca sonucunda Erzurumlu genç, beyin adamları tarafından öldürülür. Şu zamana kadar belki de bu türküyü en güzel söyleyen kişi Şükriye Tutkun'dur. Türkünün hikayesinde ise birbirini çok seven Halime ile Recep anlatılmaktadır. Annesinin zoruyla ağanın oğlu İsmail ile evlenmeye zorlanan Halime’nin düğününü Recep basar ama bu girişim başarısız olur. Daha sonra ağanın oğlu İsmail, Recep'ten kurtulmak için çatışmada öldüğü yalanını yayar. Bu habere derinden üzülen Halime, o gün kendini Arda Nehri'ne bırakır ve daha sonra gelinliği nehrin kenarında bulurlar. Bu haberi duyunca Recep, Halime'nin yokluğuna dayanamaz ve o da kendini sevdiğinin kollarına bırakır gibi Arda Nehri'ne bırakır.

Şükriye Tutkun - Arda Boyları

Ah anneciğim ah anneciğim yaktın ya beni Şu genç yaşta denizlere attın ya beni Alıverin feracemi anneciğim diksin O gıymatlı İsmail'e kendisi gitsin Ah anneciğim ah anneciğim yaktın ya beni Şu genç yaşta denizlere attın ya beni Uy uyan Recebim senin olayım Ardalar aldı ya nerde bulayım Arda boylarına ben kendim gittim Dalgalar vurdukça can teslim ettim

Karadeniz türkü anlayışının da akla gelen ilk ismi olan Kazım Koyuncu'dur. Kendisi yaşarken pek fazla popüler değildi ama Karadeniz kültürünü yaymak için elinden geleni yapmış ve bunu da başarmıştır. Karadeniz türkü kültürüne yeni bir soluk getirmiş ve çok güzel bir yol açmıştır. Açtığı yoldan da birçok kişi ondan ilham alarak yoluna devam etmektedir.

Kazım Koyuncu - Narino

Hey hey, ben deli oldum deli narino Ben deli oldum deli narino Hey hey, tutun bağlayun beni narino Tutun bağlayun beni narion Hey hey, gideyirum buradan narino Gideyirum buradan narino

Karmate - Başundaki Çemberun

Başundaki çemberun Kıyılari bağlama Bu benum turkilerum Türki değil ağlama

2 Temmuz 1993 tarihinde Pir Sultan Abdal Şenlikleri için gittiği Sivas'ta son konserlerini vermiştir ve Madımak Oteli'nin yakılması sonucu 34 kişi ile birlikte hayatını maalesef kaybetmiştir.

Hasret Gültekin Güle Yel Değdi

Bir Bak Şu Göğe Umut Doludur Bulandı Kana Zulüm Yoludur

Ürgüp’ün Karlık Köyü’nün eşrafından ve varlıklı bir ailesinden olan Cemal, kalleşlikle öldürülür. Herkesçe sevip sayılan Cemal’ın ölümüne yanmayan kalmaz. Eşi Şerife acılarını yaktığı ağıtla hafifletmeye çalışır. Yetim kalan oğlu Mustafa da, birkaç yıl sonra hasat zamanı bir atın tepmesi sonucu ölmüştür.

Kubat - Cemalım

Cemalım cemalım algın cemalım Al kanlar içinde kaldın cemalım Cemalım cemalim aslan cemalım Al kanlar içinde kaldın cemalim

Zara - Eklemedir Koca Konak

Eklemedir koca konak ekleme (aman aman) Nazlıda yarim yine yine geldi aklıma Nazlıda yarim yine yine geldi aklıma Nasıl edeyim başımdaki sevdaya (aman aman)

Zara'nın en çok sevdiğim albümlerinden bir tanesi olan Zara ve İstanbul Flamenko 5'lisi işbirliği ile yaptığı şarkısını paylaşmayı bir görev olarak üstleniyorum. Albümdeki bütün türküler flamenko tarzında söylenmiş ve gerçekten de on numara beş yıldız bir albüm olmuştur.  

Ayfer Vardar - Gide Gide Bir Söğüde Dayandım

Yüce dağlar size var mı zararım zararım Yar yitirdim uğrun uğrun ararım gelin ararım Ben o yari her gelenden sorarım sorarım Güvendiğim dağlar elime geldi elime geldi

Aynur Doğan - Dar Hejiroke

Hejîra me reşe Lêlêlê lêlê lêlê Delala me reşe Darhejîrokê Xemrevînokê