İnsanın doğuştan iyi mi, yoksa kötü mü olduğu hakkında kesin bir bulgu yoktur. Carl Gustav Jung “İnsan kendisi için bir muammadır.” der Keşfedilmemiş Benlik kitabında. Bazıları, kötülüğün genetik olabileceğine inanır. Aynı zamanda çevre, aile ve yaşam koşulları, bir insanın hayatta seçtiği yolu etkileyen unsurlardır. Çoğu katil ve suçlularda, ebeveynlerinin etkisi görülmüştür. Yaşadıkları hayatın, insanın aynası olduğunu söylemek mümkündür. Ancak öz irade bu döngüyü kırabilir. Bu noktada, iyilik ve kötülüğün bir tercih olduğunu söylemek de mümkündür. Hayatta yaşanan olumsuz bir olay, insanın kötü yapısına mazeret değildir. Semavi dinlerde bu durumun yorumlamaları farklıdır. İslamda insan iyi ve günahsız doğarken, Hristiyanlıkta insan doğduğunda günahkardır. John Locke’a göre, insan zihni doğduğunda boş bir levhadır (tabula rasa) . David Hume “zihnimizde doğuştan gelen bir fikir yoktur” diyerek destekler. İnsanın iyi mi, yoksa kötü mü doğduğuna dair kesin bir şey söylememiz zor. Ancak insanın pragmatist (faydacı) doğduğu bir gerçektir. 

  Ünlü performans sanatçısı Marina Abramovic’in 1974 yılında sergilediği Rhythm 0 performansında, 6 saat hareketsiz kalarak, hiçbir şeye tepki vermemeye çalışmıştır. Yanındaki masaya dizilen yetmiş iki nesne ile, elinde tuttuğu kağıtla, insanların ona ne isterse yapabileceğinin iznini verir. Masada şaraptan, bir kurşun ve silaha kadar çeşitli nesne dizilmiştir. Başta Marina’nın saçını okşayanlar, hatta kek yedirenler olmuştur. Ancak bir kişinin Abramovic’e tokat atması ve karşılık almaması, işleri değiştirmişti. Karşılarında heykel gibi dikilen Abramovic’in hiçbir tepki vermemesi, bazı insanlara cesaret vermişti. Sanatçını vücudunu jiletle çizenler, silahı doğrultanlar, hatta tacize yeltenenler olmuştur. İnsanların savunmasız bir varlık karşısında, içlerinde yatan canavar uyanmıştı. Performansın sonlarına doğru, birkaç kişinin araya girmesiyle, şiddete eğilimli kalabalık sinmişti. Abramovic’in üstünü örtenler, gözyaşlarını silenler oldu. Bu performans sanatı, kısmen insanın içinde yatan canavarı uyandırmasına yol açmıştı. Bu insanlar başta normal bir ziyaretçiyken, dönüştükleri canavar olarak ayrılmışlardı. Her iyinin içinde kötü, her kötünün içinde bir iyi vardır. Dünyayı bu karşıt kutuplar yönetir (yin&yang). Carl Jung’un dediği gibi; “Sevginin bittiği yerde, güç savaşları, şiddet ve terör başlar.” (Keşfedilmemiş Benlik)

Doğumumuz, yaşamımız, çevremiz ve birçok farklı unsur iyilik ve kötülükte etken faktördür. Ama insan irade ve aklını kullandığı sürece doğruyu bulabilir. İyilik ve kötülük kavramları da çoğu zaman göreceli olduğu gibi, bazen insanın kendine yaptığı iyilik, bencilliktir, bazen de tam tersi. "Bir kızılderili reisine iyi ile kötü arasında ne fark olduğu sorulduğunda, yanıtı şudur: "Ben düşmanımın karısını çalarsam, bu iyidir, ama o benim karımı çalarsa, bu kötüdür." (Keşfedilmemiş Benlik) İyi ve kötü olmak bir şans ya da yetenek değildir. Tolstoy’un da dediği gibi; “Bir insan acı duyarsa canlıdır. Başkasının acısını duyarsa insandır.” İyilik ve kötülük bizle hep beraber, ilkine yönelmeyi tercih edelim.