Akım Savaşları: AC/DC

Akım Savaşları: AC/DC
  • 0
    0
    0
    0
  • Tarihin tozlu sayfaları arasından sıyrılıp günümüze kadar gelmiş olan, akım savaşları adıyla önümüze iki dev bilim insanını çıkaran; rekabetin buluşlarla, insanlığa faydalı adımlarla gözler önüne serildiği bir gerçektir bu anlatacağımız. Söz konusu olayın iki büyük kahramanı var. Bir yanda çağın imkânlarıyla çağ ötesi buluşlar yapmış, ardından gelen bilim insanları için bir kılavuz görevi görmüş Sırp asıllı Amerikalı fizikçi ve elektrofizik uzmanı Nikola Tesla bulunmakta. Diğer yanda ise karanlık günlere icat ettiği ampul ile ışık tutmuş, bazı icatları orijinalliğiyle bilinirken bazı icatları da geliştirilebilirliği üzerine çalışılmış eski icatlardan oluşan Amerikalı mucit ve iş adamı Thomas Alva Edison yer almaktadır. Akım savaşlarının başlamasından hemen önce Tesla, çalıştığı şirketten elinde patronunun kendisi için yazdığı tavsiye mektubuyla ayrıldı ve cebinde yalnızca 4 centle New York'a ulaştı. Yerleştiği bu yeni şehirde dönemin şirket sahiplerinden, patronunun bulmasını istediği kişi, Thomas Edison'u buldu ve tavsiye mektubunu ona verdi. ''Sevgili Edison, tanıdığım iki büyük insan var, biri sensin diğeri de karşındaki bu genç adam.'' Mektuptaki bu sözlerle beraber Edison, yıllar sonra karşısında rakip olarak çıkacağını bilmeden genç adamı bünyesinde çalışması için işe aldı. Kısa bir süre içerisinde kendini ispatlayan Tesla, Edison'un doğru akım santrallerini iyileştirmek ve geliştirmek için görevlendirildi ve Edison bu işin sonunda Tesla'ya yüksek bir ücret ödemeyi vaat etti. Aslında Tesla o dönemde önceden görev aldığı şirkette edindiği tecrübelerle alternatif akım üzerine çalışmak istiyordu fakat Edison tüm yatırımını doğru akım üzerine yapmıştı bir kere. Artık doğru akım şirketin temelini oluşturan projeydi. Edison'un doğru akım santrallerindeki tüm problemleri büyük bir hız ve hevesle sonlandıran Tesla, patronundan kendisine vaat edilen parayı istedi fakat Edison ona bunun bir Amerikan şakasından ibaret olduğunu ve yalnızca gerçek bir Amerikalı olursa bunu anlayabileceğini söyledi. Emeğinin karşılığını alamayan Tesla hemen istifa etti ve yoluna istediği şekilde, alternatif akım üzerine yoğunlaşarak devam etti. Edison'un şirketindeki başarısıyla diğer yatırımcı şirketlerin ilgisini çeken Tesla, sonunda hayalini gerçekleştirebileceğini düşündü. Gereken parayı bulabilirse hem kendine uygun bir çalışma laboratuvarı kurabilecek hem de alternatif akım üzerine çalışmalarına yoğunlaşabilecekti. Bunun üzerine yatırımcı şirketler için çalıştı fakat yine de kendisi için gerekli olan parayı elde edemedi. Aynı süre zarfı iki bilim insanı için de farklı ilerliyordu. Tesla, kendisine yeni bir yatırımcı bulmuştu fakat bu kez çalışma ortamı diğerlerinden farklıydı. Tesla'nın destekçisi George Westinghouse da kendisi gibi bir mucitti ve bu ortak özellik onları birbirlerini daha iyi anlamaya sevk ediyordu. Bu esnada alternatif akım gelişmelerinden rahatsız olan Edison ve ekibi halka alternatif akımın yanlışlığını ve tehlikesini göstermek istediler ve bu dönemde sirklerde çalışan bir hayvan için verilen idam kararını alternatif akımın zararını göstermek için kullandılar. Yüzlerce kişinin önünde filin üzerinden alternatif akım geçirdiler. İdam olayları yalnızca fille sınırlı kalmadı. Aynı dönemde bu kez idama mahkum edilen kişi bir insandı. Bu mahkum, elektrik verilerek idam edilmek istendi ve Edison ile Harold Brown alternatif akımın zararını göstermek için birlikte çalışarak elektrikli sandalyeyi tasarladılar. Tüm bunlar gerçekleşirken Tesla ve Westinghouse da boş durmuyorlardı. Amerika kıtasının keşfinin 400. yılı şerefine düzenlenen Chicago Dünya Fuarı alternatif akımın aslında zararsız olduğunu, asıl olanın bilimin doğru ellerde bulunmasıyla ilgili olduğunu göstermek istediler. Tesla, fuara muhteşem bir düzenek kurdu ve tek bir şalter hareketiyle fuardaki ışıklandırma görsel bir şölene dönüştü. Bununla da yetinmeyen Tesla, elindeki lambaları kablo kullanmadan yaktı ve alternatif akımın gösterilmek istendiği gibi zararlı olmadığını kanıtladı. Bu büyük başarılı gösterimin ardından ikili Niagara Şelalesi'ne hidroelektrik santral kurup alternatif akım ürettiler. Akım savaşlarının kazananını bulmak yorumlara kalmıştır fakat ortak varılacak yargı bizce şudur ki rekabet bilim ve sanatla harmanlanınca insanlığa fayda sunan, her iki tarafa da ilham sağlayan bir kaynaktır. Ayrıca rekabet yalnızca taraflara değil, olayın üzerinden yıllar geçmiş olmasına rağmen gelecekteki sanatçılara ve bilim insanlarına da ilham kaynağı olacaktır. Eğer Tesla ve Edison rekabetini canlandırılmış haliyle görmek isterseniz The Prestige filmini izleyebilir, akım savaşlarına kelimelerin gücüyle şahit olmak isterseniz de Karanlığın Son Günleri kitabını okuyabilirsiniz.

    Yorumlar (0)

    Bu gönderi için henüz bir yorum yapılmamış.

    Yorum Bırakın

    Yorum yapmak için üye girişi yapmalısınız. Üye girişi yapmak için buraya tıklayınız.